ความสำคัญ

                                                                ความสำคัญ
ชุมชนบ้านนาเปอะตาบลชาติตระการ อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก เป็นชุมชนหน่ึงท่ีมีวิถีชีวิตด้วยการพ่ึงพิงทุนทางธรรมชาติป่าเขาและภูมิปัญญาของชาวบ้าน ในการเลี้ยงชีพ จากการศึกษาเบื้องต้นพบว่าชาวบ้านนาเปอะส่วนใหญ่มีการกู้ยืมเงินกองทุน หมู่บ้าน ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร หรือแหล่งเงินทุนอื่น ๆ เพื่อน าไป ซ้ือวัวท่ีมีขนาดเล็กราคาไม่แพงและน าไปเล้ียงโดยต้อนข้ึนไปปล่อยไว้บนเขาท่ีอยู่ติดกับ หมู่บ้าน ได้แก่ เขากระไดม้า เขาสามแหลม และเขาทอง ซึ่งเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่ า ภเูม่ียง – ภูทอง ในช่วงเริ่มต้นของฤดูฝนบนเขาจะมีวัวจา นวนนับพันนับหม่ืนตัวท่ชีาวบ้าน ในหมู่บ้านนาเปอะและหมู่บ้านอ่ืน ๆ ท่ีอยู่ติดกับเขาน าไปปล่อยให้หาอาหารกินกันเอง ซึ่งนับว่าเป็นการพึ่งพาธรรมชาติระหว่างป่ าเขา ชาวบ้าน และวัวได้อาศัยซึ่งกันและกัน โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายและเวลาในการเลี้ ยงดูแต่อย่างใด ถือได้ว่าเป็ นการใช้ทุน ทางธรรมชาติท่มีีอยู่ในรูปแบบของระบบนิเวศอย่างแท้จริง แต่ปัจจุบันส่ิงท่กีา ลังเป็นปัญหาของเจ้าของวัวบางรายกค็ือ ข้อจา กัดในเร่ืองของ สุขภาพและขาดผู้สืบทอดในด้านภมู ิปัญญา เน่ืองจากผู้เล้ียงวัวส่วนหน่ึงท่เีล้ียงวัวมานานและ วัยกเ็ปล่ียนไปตามกาลเวลา ทา ให้ไม่สามารถเดินทางข้ึนไปดูแลวัวของตนเองได้ ประกอบ กับความนิยมส่งบุตรหลานเข้าไปศึกษาในชุมชนเมือง เมื่อเรียนจบก็มักจะหางานท าในเมือง ซึ่งเข้าใจว่าได้รับค่าตอบแทนสูงกว่าการประกอบอาชีพในท้องถ่ินท่ตีนเองอาศัยอยู่ ดังนั้น ชาวบ้านนาเปอะและคณะผู้วิจัยจึงมีความเห็นร่วมกันว่าภูมิปัญญาดังกล่าว สมควรท่ีจะมีการรักษาและสืบทอดสู่คนรุ่นหลังมิให้สูญหายตามอายุไขของคนรุ่นปัจจุบัน โดยอาศัยงานวิจัยท้องถ่ินเป็นส่ือกลางท่จีะสะท้อนบทเรียนดังกล่าวให้กับชนรุ่นหลังได้รับรู้ถึง คุณค่าภูมิปัญญาท้องถิ่นของตนเอง อีกทั้งเป็ นการหาแนวทางในการจัดการการเลี้ยงวัว ด้วยภูมิปัญญาชาวบ้านท่ีจะน าไปสู่การสร้างเศรษฐกิจชุมชนแบบพึ่งพาทุนท่ีมีอยู่ในชุมชน อย่างเป็นระบบและท าให้เกิดความยั่งยืนในชุมชนจากรุ่นสู่รุ่นต่อไป